Дьикти түбэлтэ. Василий Охлопков

Абаҕабар олорон, хата, доруобуйам бөҕөргөөтө. Эһиги олус бүөбэйдээҥҥит, кырдьык да, «ыарыһах» оҥоро сыспыккыт.

      – Балыыһаҕа көрдөрдөххө мэлдьи сүрэҕэ мөлтөх, эмтэниэн наада диэччилэр, – ийэтэ иннин биэрбэттии саҥарбыта да, хатыҥыр, дьарамай көрүҥнээх уола биллэ кэтирээбитин, модьураабытын астына көрбүтэ.

      – Онтон тоҕо эрэ биирдэ да балыыһаҕа сытыарбатахтара, эпэрээссийэҕэ бэлэмнээбэтэхтэрэ буолбат дуо? – уол абаҕатын саҥатын сүрэҕин ортотунан киллэрбитэ.

      Дьоно хайыахтарай, тустуунан дьарыктанарын көҥүллээбиттэрэ. Уол, көҥүл ылбыт киһи быһыытынан, тустуук уолаттары кытта тэҥҥэ эрчиллэн, үһүс сылыгар ситиһиилэнэн барбыта.

* * *

      Быйыл Россияҕа бастаан, сүүмэрдэммит хамаандаҕа киирэн, Англияҕа буолар Олимпийскай оонньууга кыттар чиэскэ тиксэн, атаҕа сири билбэт буолуор диэри үөрбүтэ.

      Күн-дьыл ааһа охсон, Лондон устунан хаампыта эрэ баар. Күрэхтэһиигэ кытай бөҕөһүн кыайан, финалга кыһыл көмүс мэтээли былдьаһар чиэскэ тиксэр. Француз спортсменыгар хотторуох курдук буолар. Уол эмискэ сүрэҕэ кэйиэлээн ылбытыгар тэмтэрийэр, чыпчылыйыах бэтэрээ өттүгэр хараҕар киниэхэ эрэнэр абаҕата, тириэньэрэ уонна төрөөбүт Сахатын сирэ көстөн ааһар. Кини туох баар күүһүн мунньан, биэс сэттэҕэ кыайар. Тириэньэрин үөрбүт харахтара субу чаҕылыҥнаһаллар… Тустуу саалатыттан тахсан иһэн, сүһүөҕэ уйбакка, эмискэ хабыс-хараҥаҕа «мэлис» гынар. Дьулуһу тустуу саалатыттан тута балыыһаҕа илдьэллэр. Англия Россия спортсменыгар «Кыайыыга дьулуурун иһин» диэн харчы көрөн, сүрэҕин саамай үрдүк категориялаах быраастарга көрдөрөн эмтэтэллэр.

      Үс ыйынан уол балыыһаттан тахсыбыта. Олимпийскай чемпион буолбутун истэн олус дьоллонор. «Сыл харыстан, онтон тустуоххун сөп», – диэн үөрдэллэр.

      Дьулус кэлин норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах тустуук буолар, университекка тириэньэринэн үлэлиир. Киһи олоххо дьулуурдаах буоллаҕына, тугу барытын кыайарын Дьулус холобуруттан көрүөхэ сөп.

      Дьулуур диэн итинник күүстээх буолар!

      Төрөөбүт тыл

      Анна Ивановна быйыл оҕото үрдүк үөрэххэ киирэн, куоракка көстүлэр. Хата, орто оскуолаҕа учууталынан ыллылар. СР үөрэҕин туйгуна, үрдүк категориялаах учуутал кэлбититтэн оскуола дьаһалтата ордук үөрбүтэ. Чахчыта да, тыа оскуолатыгар сүүрбэттэн тахса сыл үлэлээбит буолан, баай уопуттаах, киэҥ билиилээх.

      Бу билигин үөрэтэр тохсустара, онустара төрөөбүт тылларын билбэттэриттэн хомойор. Онуоха саха тылын уонна литературатын учуутала түптээн үлэлээбэтэҕинэн быһаарыллара буолуо. Кэнники кэмҥэ практикаларын барар устудьуоннар, идэлэрин сөбүлээбэт эдэр учууталлар солбуһа сылдьан үөрэтэн, оҕолор бэйэлэрин тылларын билбэт, аанньа ахтыбат буолбуттар.

* * *

      Биирдэ бэһис кылаас учуутала ыалдьан хаалан, Анна Ивановнаны солбуйарыгар көрдөспүттэр. Уруок саҕаламмыт. Сахалыы таҥастаах, сүрдээх номоҕон көрүҥнээх учуутал бэһис кылааска киирбит.

      – Нөрүөн-нөргүй! – диэбитигэр оҕолор биир киһи