Саха фольклора. Группа авторов

Хотун Ийэ.

      Куоскалаах ыт курдук олороллор.

      Кыыс оҕо – омук анала.

      Кэнчээриҥ кэскилин кэҕиннэримэ.

      Оҕо – киһи дьоло, эрэлэ.

      Оҕо – киһи инники кэскилэ.

      Оҕолоох ыалтан оннооҕор уот иччитэ үөрэр.

      Оҕото суох олох – олох буолбатах.

      Одуулуура эрэ ойоҕо.

      Ойоҕо суох – ооҕуй муҥа, эрэ суох – эрэй муҥа.

      Ойуун ойоҕо дьохтоох, уус ойоҕо дархан.

      Тарбаххынан талан, сүрэххинэн сөбүлээн, хараххынан хайҕаан ыл.

      Төлкөҕүн төрүөх ыччаккыттан ыйыт, кэскилгин кэнчээри оҕоҕуттан көрүн.

      Тураах мин оҕом саары чаккылаах диэбитигэр дылы.

      Улаҕаҕа уктар, ойоҕоско олордор ойох-доҕор.

      Уол оҕо төрүөтэҕинэ – суор үөрэр, кыыс оҕо төрүөтэҕинэ – ыт үөрэр.

      Уруу ырааҕа, уу чугаһа үчүгэй.

      Хаан биир, хармаан атын.

      Хаан урууну өрүс да уутунан сууйуллубат.

      Хаан хаалбат, көлүөнэ көппөт.

      Хаан хаанын түһэн биэрбэт.

      Үөрэх, билии, өй

      Атын киһи алҕаһыгар үөрэн.

      Балыгы умсарга үөрэппиккэ дылы.

      Былыргы киһи ынаҕынан, аныгы киһи үөрэҕинэн.

      Бытыгын быһа үктүөр диэри өйдөммөтөх диэбиккэ дылы.

      Илдьэ барар идэм, бииргэ кэлбит мэнигим.

      Көтөр өҥүнэн, киhи өйүнэн.

      Кумах мэйии, хоҥко бас.

      Күн аайы эбиллибэт билии көҕүрүүр.

      Күн сири сырдатар, үөрэх – киһини.

      Өйдөөх өйүнэн өлөртөн куотар.

      Өйө суох киһи хараҕа-кулгааҕа суох.

      Өлөн баран өйдөммүт диэбиккэ дылы.

      Саҥаттан саҕалаа, үрүҥтэн үйэлээ.

      Сүөһү күрүөлээҕэ, киһи төбөлөөҕө үчүгэй.

      Сүүс үөрэҕэ суохха биир үөрэхтээҕи биэрбэттэр.

      Сэттэ үүккүнэн ситэри иһит, тоҕус үүккүнэн толору болҕой.

      Тугу да билбэттээҕэр итэҕэс билии мөлтөх.

      Үөрэҕиҥ үөрэнииҥ тэҥэ.

      Үөрэҕэ суох киһи – хараҕа суох.

      Үөрэнии – сүүрүгү утары эрдэр тэҥэ.

      Үөрэнэр хаһан да хойут буолбат.

      Үөрэх баар бараммат баай.

      Эдэр кырдьаҕастан үөрэнэр.

      Үлэ-хамнас

      Ааллахха оннооҕор тимиртэн арыы тахсар.

      Алаадьы арыылааҕа үчүгэй, үлэ көхтөөҕө ордук.

      Алдьатыы дөбөҥ, оҥоруу уустук.

      Аска аҕыйах үчүгэй, үлэҕэ үгүс үчүгэй.

      Биирдэ барытын саба туппаккын.

      Бүгүн бүтэри сарсыҥҥыга хаһааныма.

      Дьалах үлэтэ холорук ытыйбытын курдук.

      Дьол үлэҕэ баар.

      Дьыаланы саҕалаан баран тиһэҕэр тиэрт.

      Илии хамнаатаҕына, айах хамныыр.

      Ким сүрэҕэлдьиир, ол иһэ аччыктыыр.

      Киһи тугу баҕарар кыайар, санаатын yуруo эрэ кэрэх.

      Көрдөөбүт көһүйэ көмүһү булар.

      Кыптыыйдаах кылаана, сүүтүктээх сүүмэйэ, иннэлээх эҥинэ.

      Кыыма суох кыайыы ситиһиллибэт.

      Кэпсиирдээҕэр оҥорор ордук.

      Орулуур уох, күрүлүүр күүс.

      Отонноотоххо оннооҕор оҥоойук туолар, үлэлээтэххэ үлэ бүтэр.

      Өлүөххэ да соло суох.

      Сатабыллаах саһыл саҕалаах.

      Сир быйаҥнаах, киһи сатабыллаах.

      Сүрэхтээх